Vermogen
Als de (a.s.) echtgenoten voorafgaand aan of tijdens het huwelijk geen huwelijkse voorwaarden zijn overeengekomen, dan geldt er een algemene gemeenschap van goederen (waarin ook het vermogen valt, dat iedere echtgenoot had bij de aanvang van het huwelijk), die bij het einde van het huwelijk moet worden verdeeld. Voor de omvang/samenstelling van deze gemeenschap geldt de datum van indiening van het verzoek tot echtscheiding als peildatum.
Bent u na 1 januari 2018 gehuwd, zonder huwelijkse voorwaarden, dan geldt een beperkte gemeenschap van goederen. Die beperking houdt in dat privévermogen dat de echtgenoten al hadden bij de aanvang van het huwelijk (aangebracht vermogen) buiten de gemeenschap blijft, evenals erfenissen of schenkingen, die de echtgenoten tijdens het huwelijk ontvangen. Het komt er dus in grote lijnen op neer dat alleen het vermogen dat de echtgenoten tijdens het huwelijk opbouwen in de gemeenschap valt.
Een belangrijke uitzondering wordt in de nieuwe wet gemaakt voor ondernemers. Wanneer die onderneming als aangebracht vermogen buiten de gemeenschap blijft, moet de echtgenoot ondernemer bij scheiding toch een deel daarvan met de andere echtgenoot delen. Het gaat om een “redelijke vergoeding” die de ondernemer aan de gemeenschap is verschuldigd voor het resultaat, voor zover dat toe te rekenen is aan zijn arbeidsinspanningen tijdens het huwelijk. De gedachte daarachter is dat als de betreffende echtgenoot een baan in loondienst had gehad bij derden, zijn loon ook in de gemeenschap was gevallen.
De wetgever heeft geen richtlijnen gegeven voor deze “redelijke vergoeding”. Het is een open norm, die door de echtgenoten of, als zij er niet uitkomen, de rechter moet worden ingevuld.
Huwelijkse voorwaarden
Om verrassingen of problemen bij het einde van het huwelijk te voorkomen, is het aan te raden om huwelijkse voorwaarden voorafgaand aan het huwelijk te maken. Tijdens het huwelijk kunnen ook huwelijkse voorwaarden worden gemaakt, maar vaak denken echtgenoten daar niet aan of is de een of de ander niet meer bereid om daartoe over te gaan.
In die huwelijkse voorwaarden kunt uzelf de afspraken maken die gelden in geval van echtscheiding. Daarbij geldt een grote contractsvrijheid. Vooralsnog is de enige beperking dat echtgenoten bij huwelijkse voorwaarden voorafgaand aan het huwelijk geen afstand over en weer kunnen doen van partneralimentatie.
Huwelijkse voorwaarden worden opgesteld door een notaris. Er zijn veel verschillende modellen daarvoor in omloop. De ene beter of duidelijker dan de ander. Het komt bij echtscheiding regelmatig aan op uitleg door de rechter. Het is daarom aan te raden om bij het opstellen van huwelijkse voorwaarden (individueel) deskundig advies in te winnen bij een echtscheidingsadvocaat, omdat die precies weet wat er aan het einde van het huwelijk fout kan gaan. Ik adviseer regelmatig bij het opstellen van huwelijkse voorwaarden.